ZERI BURUZ ARI DA OLERKI EDER HAU?

Lau hiru dira,

hiru lau diren neurri berean.

Egia da batek hiru dituela,

bik bi dituela bezain egia.

Benetan?

Ulertzen ez baduzue

pentsatu

zazpi bost direla

eta bederatzi bederatzi.

Nola? Sei eta sei sei direla?

Bai! Zortzi ematen badizkizut sei emango dizkizut!

Sei zer?

Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa

Zeri buruz ari da olerki eder hau?

ZORTE ON!!!

Zorte on bihar loteria bihotzaren parean estututa irratia entzunez, telebistari begira egongo zareten guztioi.

Azken hilabeteotan loteria izaten da hizpide nagusietako bat. Loteria erosten du bizilagunak, loteria erosten du lankideak, loteria erosten du lagunak... Eta nik ez dut ulertzen nork bere borondatez nola ematen dion dirua urte osoan zehar hainbeste kritikatzen duen monarkiari, hainbesteko mina eragiten dio ejerzitoari edo ikusi ere egin ezin duen elizari. Estatura baitoa loteria erostean gastatutako dirua, eta estatuak bideratzen baititu hainbesteko kexak eta burukominak eragiten dizkiguten erakundeetara. Nik halakoetan koherentzia pittin bat botatzen dut faltan. Monarkiari ez diot zentzurik topatzen, eta elizaren gezurretatik urruti egongo den armarik gabeko mundu bat ezagutu nahiko nuke. Ez, nik ez diet dirurik ematen; ez behintzat nire borondatez. Nik ez dut loteriarik erosten. Nire buruarekin fidel izaten saiatzen naiz. "Bai, baina, ilusioa egiten du..." esaten didate askok. Eta nik ilusioz begiratzen diet, ilusioak bizi nazan saiatzen naizelako, abenduaren 22ari begira egon beharrik gabe. Nor bere buruarekin koherente izatea, hori da aitak irakatsi didan irakasgairik aberatsena. Eta ni horrek egiten nau zoriontsu. Horrek bizi nau aberats. Gero eta gutxiago jasaten ditut kexa antzuak.


Sentimendu ederra da, aldamenekoaren pozagatik norberak sentitzen duen zoriona. Bihar, ordea, inor gutxi sentituko da pozik, inor gutxi poztuko du aldamenekoaren zorionak, norberak irabazi ez duen seinale izango baita.

Sentimendu ederra da, aldamenekoaren pozagatik norberak sentitzen duen zoriona. Nik, bihar ere, topatuko dut zoriontsu sentitzeko arrazoirik. Tokatzen zaionari tokatzen zaiola, ni bihar poztu egingo naiz beragatik. ZORTE ON DENOI!

EGIN APUSTU ZURE BURUARI!(VI)

ZINTZILIK

Haizea zintzilik,
elurra zintzilik,
negua zintzilik.
Zintzilik,
begiak zintzilik,
arnasa zintzilik,
gogoa zintzilik.
Zintzilik. Edo...

Haizea airean,
elurra airean,
negua airean.
Airean,
begiak airean,
arnasa airean,
gogoa airean.
Airean. Edo...

Begiaren arabera, gogoaren arabera, haizearen arabera. Zintzilik, edo airean egotea. Guztia delako erlatiboa. Erlatiboa? Guztia? ... Einsteinek zer zion?


EINSTEINEN ZIRKULUKOA ZARA?

Zintzilik edo airean ez dakit nola, baina, Einsteinek ekarri digu seigarren problema. Opor tarte guztia daukazue berarekin jolasteko!

Einsteinek garatutako problema hau saiatzen diren %2k bakarrik lortzen du Einsteinek berak egin zuen moduan ebaztea. Zu ote zara %2 horietako bat? Heldu gogotsu!

Deskribapena:

1.- 5 kolore ezberdinetako 5 etxe ditugu.
2.- Etxe bakoitzean nazionalitate ezberdineko pertsona bat bizi da.
3.- Bost jabe horiek edari ezberdinak edaten dituzte, elikagai ezberdinak dituzte gustuko eta maskota ezberdinak dituzte.

Datuak:

1.- Ingelesa etxe gorrian bizi da.
2.- Suediarraren maskota txakurra da.
3.- Danimarkarrak tea edaten du.
4.- Etxe berdea etxe zuriaren ezkerraldean dagoen hurrengo etxea da.

5.- Etxe berdeko jabeak kafea edaten du.

6.- Ogia gustuko duenak txoriak hazten ditu.
7.- Etxe horiko jabeak marrubiak ditu gustuko.
8.- Erdiko etxean bizi denak esnea edaten du.
9.- Norbegiarra lehenengo etxean bizi da.
10.-Txokolatea gustuko duen pertsona katuak dituenaren ondoan bizi da.

11.-Zaldiak dituen pertsona marrubiak gustuko dituenaren ondoan bizi da.
12.-Makarroiak gustuko dituenak laranja zukua edaten du.
13.-Alemaniarrak arraina du gustuko.
14.-Norbegiarra etxe urdinaren ondoan bizi da.

15.-Txokolatea gustuko duenak ura edaten duen bizilaguna dauka.

Galdera: Zeinek ditu arrainak etxean?

ORITZA

HOR-HITZA, ORITZA.

Hizkuntza jolas, hizkuntza gose, hizkuntza mami bihurtzen denean gozotasuna dastatu egiten du mingainak, ikasitako hitz berriaren esentziak ikas-egarria asetzen duen neurrian. ORITZA. Amak lehen bi-hiru egunetan haurrari ematen dion esnea. Horixka eta lodia. Esneak baino proteina gehiago eta koipe gutxiago ditu. Gainera, hesteetako bakterien oreka iraunkortzeko prozesuan parte hartzen du, antigorputzetan aberatsa da eta haurra babesten du infekzioetatik. Noski, amak haurrari ematen dion berdina da, behiak txahalari ematen diona.

Larunbaterako behien inguruko saioa prestatu nuen irratsaiorako. Lazkaomendiko Iztueta Azpiko Maixux eta Ainitze izan ziren irratian. 45 esne-behik ekoizten du esnea egunero beraien baserrian. Aurretik Manexek lagundu zidan saioa janzten eta hari ikasi nion oritza hitza. Gero, Ainitzeren hitzetan entzun nuenean paper gainean baino goxoagoa, beteagoa iruditu zitzaidan. Oso irratsaio ederra izan zen Santa Lutzi bezperakoa. Hitz berri bat ikasita joan nintzen gainera etxera. ORITZA, bizitzarako indar, bizitzarako babes. Lehen ahokadan hor hitza, oritza, amak alabari ematen diona.

Hortik aurrera, hor hitza, hizkuntza jolas, hizkuntza gose, hizkuntza mami bihurtzeko.

Ah! Bejondeizula Maialen! Ahokada hitz oparitzeagatik, bertsoaren damak oritza ematen jarrai dezala bi-hiru egunetik harago.

EGIN APUSTU ZURE BURUARI! (V)

Ea kandelen argizaria bukatu aurretik aste honetako problema ebazteko gai zaren! Ordubete daukazu!

ILUNTASUNARI BELDURRA DIOZU?

Bi kandela ditugu. Badakigu kandelek ordubeteko iraupena dutela (argizaria ordubetean ezerezean gelditzen da) eta biei aldi berean amaitzen zaiela argizaria. Nola neurtuko ditugu 15 minutu?


tik, tak, tik, tak, tik, tak... denbora bukatzen ari zaizu! Animo! Eta erre gabe ibili!

24 EGUN

Basamortua hotz dago,
hondar ale gorrizten itsasoan mutu.

200 000 saharar errefuxiatu-kanpamendutan bizi dira azken 30 urtean. Dena da harri, dena da hauts, haizea ufaka hasten denean hondarra bihotzeraino sartu behar zaion irudipena izaten du batek. Saharar herria Marruekosen menpe bizi da, zapaldua, eskubiderik gabe, duintasunik gabe, ezerezaren erdian, nazioarteko komunitateak axolagabeki bestaldera begiratzen duen bitartean.

Azken egunotan Aminatu Haidar-ek jarri dio borrokari ahotsa. Bere herriak bizi duen borroka mundu guztira zabaltzea eta entzuna izatea nahi du. Indarkeriarik gabe, modu baketsuan, oihartzun bihurtu du beren askatasun eza. Eredugarria da Aminatu azaltzen ari den kemena eta adorea, eta lotsagarria aurrerapausorik eman nahi ez dutenen jarrera.

Jateari utzi dio Aminatuk. Askatasun gosez bizi den herriaren irudi bihurtu da.

Basamortua hotz dago,
hondar ale gorrizten itsasoan mutu.

EGIN APUSTU ZURE BURUARI! (IV)

LEHENAK: Bat zenbakiarekin eta bere buruarekin soilik zatitu daitezkeen zenbakiak. Adb: 13
KAPIKUAK: Ezkerretik eskuinera nahiz eskuinetik ezkerrera irakurriz gero zenbaki bera topatzen dugunean zenbaki horri kapikua dela esango diogu. Adb: 123321

Eta biak elkartzean... saltsa ederra sortzen dena!


LEHENAK ETA KAPIKUAK

100 eta 200 zenbakien artean kapikuak diren bost zenbaki lehen daude: 101, 131, 151, 181 eta 191. 300 eta 400 zenbakien artean kapikuak diren lau zenbaki lehen daude: 313, 353, 373 eta 383. Zenbat zenbaki lehen kapikua daude 200 eta 300 zenbakien artean? Arrazoitu zure erantzuna zatiketarik egin beharrik gabe.

ZU ZARA ZURE BURUAREN JABE

Begiradak

lokarri bakarrean urtzen direnean malkoek etorkizuna ureztatzen dute.

Azaroaren 25ari besarkada bat marraztu nahi izan diogu, ez ditugulako zaplaztekoak maite.

Azaroaren 25ari hitz goxoak idatzi nahi izan dizkiogu, ez ditugulako irainak maite.

Azaroaren 25ari begirada umilak margotu nahi izan dizkiogu, ez ditugulako mesprezuak maite.

Gaurko emanaldi xumea Nagoreri eskaini diogu, eta Mari Puyri eta Mikeli eta Martari eta Aitorri eta Aneri eta Xabiri eta Saioari eta Asierri eta Leireri eta...

Gaurko emanaldia etorkizunari eskaini nahi izan diogu.

Gu garelako etorkizuna, guk marraztu behar ditugulako besarkadak,guk idatzi behar ditugulako hitz goxoak, gureak izango direlako etorkizuneko begiradak.

Gaur asko ikasi dugu institutuan, sufrimenduari eskua luzatzen ikasi dugu, etorkizunaren ardura guregain hartzen, enpatia lan bat egiten, adierazten, entzuten. Gaur atsedenaldiko ordua ikasgai bihurtu dugu eta inoiz baino gehiago ikasi dugu.

Nagore Laffageren hiru lehengusina eta osaba Patxi izan dira institutuan Nagoreri eta indarkeria jasan duten eta jasaten ari diren guztiei egin nahi izan diegun omenaldi xumean. Hunkigarria eta hezigarria izan da familiakideen parte hartzea. Mila esker Ainhoa, Arantzazu eta Izaskuni, eta mila esker Patxiri. Mila esker Asun Casasolari, gaur gure artean egon ez den arren, gure artean izateko erakutsi duen borondatearengatik. Mila esker familia osoari gizarteari begiak pittin bat gehiago zabaltzen laguntzeagatik.

Arratsaldean Beasainen egingo den kontzentrazioan Ekaitz eta biok ezingo dugu egon. Hitzak, ordea, badu behar hainbat indar, behar hainbat botere une, eta gune guztietara iristeko. Olerkia badoa hegan Burlatatik Beasaina.

ZENBAT ALDIZ?

Zenbat aldiz esan didazu leiho ertzean pilatzen diren malkoek gortinak odoltzen dituztela?

Negar egitea debekatu zenidan gauean ametsak izerditan ito zenizkidan,

malkoak galduta bizi zaizkit ordutik

eta bihotza lehor daukat, zimur, iharturik.

Begi niniak txalupa zulatuak dira

eta niri ahaztu egin zait igeri egitea zer den.

Itsasorik ez du nire egunsentiak.

Zenbat aldiz esan didazu zure esku arantzez beteei heldu behar diedala?

Bularra ziztatu zenidan gauean arnasa izotz artean korapilatu zenidan,

taupadak astun ditut ordutik,

eta maitasuna umezurtz dabil kaleen bihurgunean.

Eskuak laztan hilak dira

eta niri ahaztu egin zait besarkada baten esanahia ulertzea zer den.

Nora ezean bizi dira nire egunsentiak.

Zenbat aldiz esan didazu ispiluko emakumeari irain egiteko?

Duintasuna lapurtu zenidan gauean nire argazki guztiak puskatu zenizkidan,

bizitza hautsita dabilkit ordutik,

eta bakardadea minbera daukat, beldurrez.

Gorputza panpina hila da

eta niri ahaztu egin zait jolastea zer den.

Ilusiorik ez du nire egunsentiak.

Zenbat aldiz…

Zenbat aldiz esan behar dizut…

Gaur ere saiatuko naiz; entzungo ote duzu nire oihartzuna!

Gaur ere saiatuko naiz nire egunsentiak marrazten.

Gaur ere saiatuko naiz.

EGIN APUSTU ZURE BURUARI! (III)

Arrautza edo oiloa, oiloa edo arrautza, arrautza edo oiloa, oiloa edo arrautza... auskalo! Zer da azkena geldituko dena? Zer gertatzen da puskatzen diren arrautzekin? Eta hutsik gelditzen diren saskiekin?
Bai, matematika eta filosofia beti egon dira elkarri estu lotuta; beste batean hitz egingo dugu horri buruz. Gaur Ordiziko azokara joateko gonbita luzatu nahi dizuet. Ea nork laguntzen dion Ixabeli!

AZOKARA BIDEAN

Ixabel astero-astero joaten da Ordiziko azokara arrautzak eramatera. Asteazkenean, ordea, azokara bidean lurrera erori zitzaion saskia. Eta noski, arrautzarik gabe geratu zen Ixabel gajoa.

- Zenbat arrautza zeneramatzan? - galdetu zion Juanek.

- Ez dakit, gogoan dut 2, 3, 4 eta 5-eko taldetan biltzean, 1, 2, 3 eta 4 soberan gelditzen zirela hurrenez hurren.

-->Zenbat arrautza zituen Ixabelek?

DENBORA ZAIN EGOTEN DENEAN...

Udazkeneko arratsalde epel batean orratz handiak txikiari esan zion:

- Nekatuta al zaude?

Eta orratz txikiak hasperen eginez erantzun zion:

- Ez, aspertuta nago zure zain egoteaz.

- Ah.- Eta orratz handia eseri eta idazten hasi zen. "Denbora zain egoten denean" jarri zion idazlanari izenburua. Eta berak ere bere buruaren zain egotea erabaki zuen.


Horrelakoetan ordulariak gelditu egiten dira, atzo nirea gelditu zen bezalaxe. Orain ordurik gabe bizi naiz, eta denborak zizta egiten dit ipurdian. Ez, denbora ez da zain egoten (horregatik dago orratz handiaren ipuina zuri), denborak egunero egiten du ekialdetik mendebalderako bidea, Txindokitik Aizkorrirakoa (hala ikasi genuen umetan!). Portzierto, non daude Iruñean ekialdea eta mendebaldea? Denbora gelditu ez, batzuetan nahastu egiten da.

EGIN APUSTU ZURE BURUARI! (II)

EGIAK GEZURRA ESATEN DUENEAN; ORDUAN ZER?

Begietara begiratzea, ez zaigu besterik gelditzen. Edo problema bat ebaztea. Gezurra badirudi ere matematikak ez duelako sekula gezurrik esaten. Sekula? Beharbada mingainari hozka egin beharko nioke! Begiratu, begiratu lasai Einsteinen mingainari; egia esaten ari ote da?

Hara hemen aste honetako problema, Einsteinek berak poltsikoan sartu didana. Lagunduko didazue ebazten?

- Hamar galdera hauetatik zeinek dio egia?

1. Hamar esaldi hauetatik batek gezurra dio.
2. Hamar esaldi hauetatik bik gezurra diote.
3. Hamar esaldi hauetatik hiruk gezurra diote.
4. Hamar esaldi hauetatik lauk gezurra diote.
5. Hamar esaldi hauetatik bostek gezurra diote.
6. Hamar esaldi hauetatik seik gezurra diote.
7. Hamar esaldi hauetatik zazpik gezurra diote.
8. Hamar esaldi hauetatik zortzik gezurra diote.
9. Hamar esaldi hauetatik bederatzik gezurra diote.
10. Hamar esaldi hauetatk hamarrek gezurra diote.
    

Ez utzi mingaina ateratzeari! Erantzunak datorren ostirala bitartean jasoko ditut!

ZURE BIZILAGUNA

Tarteka zain egotea tokatzen zaigu. Askotan tokatzen zaigu zain egotea. Zain pasatzen ditugun denbora tarteak opari bihurtzen zaizkigu tarteka. Askotan espero ez ditugun ikasgaiak jasotzen ditugu zain egoten garen denbora tarteetan.

Lehengo batean Roberto orientatzailearen bulegoan nengoen zain, bera telefonoz hizketan ari zen bitartean. Begiekin jolasean hasi nintzen, zer topatuko, zer harrapatuko. Zer harrapatuko... eta paretan zintzilik duen poster batek harrapatu ninduen ni. SOS Arrazakeriak sinatutako olerki esanguratsu honekin egin nuen topo.

Zuekin partekatu nahi izan dut, nonbait zain zaudeten bitartean hausnarketagai izan dezazuen.


Zure jainkoa judutarra bada,
zure autoa Japoniakoa bada,
zure pizza Italiakoa bada,
zure gasa Aljeriakoa bada,
zure kafea Brasilgoa bada,
zure oporrak Marokon pasatzen badituzu,
zure zenbakia arabiarrak badira,
zure letrak latindarrak badira...

Nola ausartzen zara zure bizilaguna atzerritarra dela esaten?

4 METRO

Gaur 20 urte Berlingo Murrua bota zutenetik. Eta historiak harriak pilatzen jarraitzen du, 4 metro gora, 45 km luze. Murruaren aurka minik hartzeko beldurrik gabe bizi dena begien aurrean zapi bat jarrita dabil egun. Hala bizi gara gehienok. Harri berean ez behaztopatzeko asmoz idazten dugu historia; gizakia da, ordea, harri berarekin estropezu egiten duen animalia bakarra. Harri berarekin, edo... Egunik egun elkartuago egon beharko genukeen arren inoiz baino zatituago dugu mundua: Gazako murrua, Amerikako Estatu Batuen eta Mexikoren artean dagoena, Europak Afrikako goseari jarria dion hesia... Erlijioek, ideologiek, ekonomiak... gero eta zatituago gauzkate.

Lotsaren murruek lotsarazten ez gaituzten bitartean, bekokia ubeldurez beteko zaigu. Mina, ordea, beste batzuek pairatzen dute.

LEPO GAINEAN BURUA!

Ahaztua baduzu eraman eskuak lepo gainera. Hor jarraitzen du, ezta?

Asko dira azkenaldian problemen atala berriro martxan noiz jarriko nuen galdetuz hurbildu zaizkidanak. Hortxe ba lehenengoa. Aurtengo ikasturtean astebetean pilatuko ditut soluzioak, eta astebete igarotzean argitaratuko ditut zuek bidalitako erantzunak emaitza zuzenarekin batera.

DBH 1eko ikasleak ere zurrunbilo zoro honetan sartu nahi ditut; ea zoratu gabe iristen garen ikasturte amaierara. Bitartean, heldu jokoari eta ez ahaztu, pausoek egiten dutela bidea eta burua dela lepo gainean dinbili-danbala darabilguna!

Zuen erantzunen esperoan izango naiz!

EGIN APUSTU ZURE BURUARI!

Aztertu ongi jarraian zerrendatutako berreketei.

7¹ = 7

7² = 49

7³ = 343

7⁴ = 2 401

7⁵ = 16 807
7⁶ = 117 649

7⁷ = 823 543

7⁸ = 5 764 801

Zein da 7^{2 006} berreketaren emaitzaren azken zifra?

GAZTEA IZATEA

Oso hausnarketa ederra irakurri nion lehengo batean Javier Elzo soziologo beasaindarrari. Idatzian Jaume Pagések, Kataluniako Unibertsitate Politeknikoko errektore oihak, esandakoari erreferentzia egiten zion. Jaume Pagés: Gironan jaio nintzen 46an, baina, oraindik gaztea naiz, oroitzapenak baino proiektu gehiago ditudalako.

Proiektuek bizi naute ni ere, eta adin biologikoari begira oraindik gaztea naizen arren, hemendik urte batzuetara ere gauza bera esan nahiko nuke. 84an jaio nintzen, baina, oraindik gaztea naiz, oroitzapenak baino proiektu gehiago ditudalako.

GAUR NI BIHAR ZU; heriotza mintzagai

Hala agintzen du, edo gogorarazten, edo iradokitzen du Gaintzako hilerriko sarrerak: Gaur ni bihar zu. Atzo bazkalorduan mintzagai izan genuen gaia, beste askotan bezala: heriotza. Bai, heriotza, hizki xeheez. Zergatik eman bizitza berak duen garrantzia baino handiagoa! Ez naiz bizi heriotzari begira, bizitza bera da bizitzeko dudan arrazoia, heriotza bizitzari jartzen diogun azken puntua besterik ez baita.

Ez dut uste aterik zeharkatuko dudanik, egunsentiak dira bizitzari zabaltzen dizkiodan ateak, horregatik saiatzen naiz une eta gune bakoitza zukutzen (oraingo hau bezalaxe), heriotzari ez baina, bizitzari begira bizi naizelako.

Gustatzen zait hildakoez hitz egitea, gure solasaldietan bizirik daudela sentitzea, oroitzapenei irribarreak marraztea; gustatzen zait amonaren etxean pilota partidak ikusten ditugunean aitonaren esaerak hizketagai izatea, gustatzen zait baserrian zintzilik dagoen aiton-amonen koadroari begira egotea, gustatzen zait Itakako saioaren hasieran Igorren xuxurla entzutea, gustatzen zait Imanolekin batera kantuan aritzea, gustatzen zait...

Gustatzen zait duela sei urte Gipuzkoako Txapelketan Ekaitzek aitonari kantatu zizkion hiru bertso ederrak lanera bidean Ekaitzekin batera abestea:

1.- Zur eta lur, sor eta lor,
bizitzak heriotza zor,
erdi ziraun, erdi sator
malko bat saltoka dator.
Eguzkiaren azken hatsean,
ilunabarrez berankor
kanposantuko leihatilari
doiki eman diot amor:
Goikoetxea Mujika Patxi,
halaxe ageri da hor,
lore arteko zeremonira
larrosa batekin jator,
lehen zurekin etortzen nintzen
orain zuregana nator.


2.- Minbizia min igurtzi,
etsipena zen nagusi,
errosario ta guzi
ni otoitzean Jesusi!
Aitona maite zu bezalako
gaixorik ez dut ikusi,
dama beltzaren igitai hitsak
zaztatu arren itsusi
irribarrea erditzeari
inoiz ez zenion utzi,
zure indarrak, zure bihotzak,
zuk zenidan erakutsi,
ez hiltzen zenbat saiatzen garen
eta bizitzen ze gutxi.


3.- Hondoa jota, desditxan,
argi gabeko gerizan
hilkor diraugu bizitzan
zoriontsu ezin izan.
Zu hil beharra premiazko al zen
sentipenok senti nitzan?
Gaurko egunez kanposantura
etortzea komeni zan;
oraindik nire oroimenean
bizirik nola zabiltzan,
arrosari lur emango diot
zuri eman nizuen gisan,
nire malkoak xurgatuz zure
masailak laztandu ditzan.


Heriotza izan genuen mintzagai atzo bazkalorduan, elkarren errautsak non eta nola banatuko ditugun kontatzen aritu ginen elkarri. Nire azken puntua elizkizunetatik urrun. Errautsak, Murumendi, Aralar, Aizkorri eta San Donaton; olerki errezitaldi eta musika (Imanol, Lete...) artean, lagun giroan.

NIRI EZ DIT JOTZEN

Atzo atzetik oihuka harrapatu ninduen Loreak, institutuko idazkari laguntzaileak: Irati, Irati! Momentutxo bat! Zerbaitetan lagundu niezaiokeela pentsatzeak poztu egin ninduen, eman ez baina, laguntza hartu egiten baitiot gehienetan. Begira Irati, datuak eguneratzen aritu gara eta zure sakelako telefonoaren zenbakirik ez dugula konturatu naiz. Emango zenidake? Eta hara! Oraingo honetan ere Iratik ezin Loreari lagundu, ez behintzat, hutsunea betetzen. Zera Lorea, ez, nik ez daukat sakelako telefonorik, ez dut sekula izan eta oraingoz behintzat izateko asmorik ere ez dut. Irribarretsu joan zen 80 langileko ikastetxean mugikorrik ez zuen bakarra nintzela esanez, eta jarraitzeko luzaroan horrela. Eta noski, ni ere irribarretsu joan nintzen orain urtebete idatzitako olerki bat gogoan:

NIRI EZ DIT JOTZEN

Areto publikoetan ez nau ustekabeak harrapatzen,
kalean noanean ez ditut bizilagunaren begiak behaztopatzen,
autobusean ez dut lotsatzen nauen bakarrizketarik antzeztu beharrik izaten,
eta izter ondoko maitale esku-luzerik uxatzen ere ez dut lanik izaten.
(Lurrikarak neuk aurkeratzen ditut, noiz eta non).

Ez, nire hizkuntzak ez du hitz zorabiaturik irabiatzen,
bokalik gabeko aho-soinu ulergaitzik marrazten.

Ez, nire postontziak ez du inor gogaitzeko asmorik izaten,
nire prestutasuna ez da itzalita egoten.

Ez, ez ditut abestiak gupida gabe doinu zorrotzekin ebakitzen,
eskuko hatz gizena ez dut ariketa fisikoa egitera behartzen,
begiak ez zaizkit aurpegirik ez duten hizketaldietan lainotzen.

Niri ez dit jotzen. Ez, niri ez dit adarrik jotzen.

...

Barkatu, ez da nirea; sakelako telefonoa hoska ari zaizu.


Bakarren batek noizbait esan izan dit: Que feliciana! Bai, ni horrelaxe bizi naiz, zoriontsu, sakelakorik gabe.

ITSAS HAIZEA, NON DA?

Non da, non da zure begien taupada?
Hotz dago, ahots isilen balada,
maitasun izoztuen bidean galduta.

Non da, non da zure ilargi betea?
Lo dago gau mutuen izerdia,
maitasun zirraren erdian geldo.

Non da, non da zure masailen margoa?
itsu dago, bihotz hautsien gogoa,
maitasun lotsatuen atzean uzkur.

Non da? Itsas haizea non da?
Zin egin zenidan,
zin egin nizun;
eta itota nabil ordutik.

Non da?
Zure begien katea,
ez dut besterik ikusten.

ASMUBE

Asmube Beasaingo Emakumeen Elkartea da. Ikastaro askoren artean kantu tailerra ere badute, abesbatza. Urtean zehar saio ezberdinak egiten dituzte , horietako bat garaitsu honetan, Beasaingo Udazken kulturalean. Gaur saio bat eskainiko dute Beasaingo batzar aretoan arratsaldeko zazpietan eta Ekaitz eta biok ere han izango gara. Saioa janzten lagunduko al genien galdetu ziguten, eta guk baietz. Abestuko dituzten kantuen atzean zer dagoen aztertu eta olerki, ipuin eta elkarrizketak prestatu ditugu. Literaturaz eta kantuaz gozatu nahi duenak, aukera badu gaur, arratsaldeko zazpietan Beasaingo batzar aretoan.

Non da? Non da zure begien taupada?
Hotz dago, ahots isilen balada,
maitasun izoztuen bidean galduta.

Non da? Non da zure ilargi betea?
Lo dago, gau mutuen izerdia,

...
...
...

HAURTZAROA SUDUR ZULOETAN

Begiak itxi eta iluntasuna arnasten duzunean haurtzaroa usaintzen duzu.

Nik haurtzaindegiko jantokiaren usaina hartzen diet oroitzapen urrunei, eguerdian jan gabe gelditu eta askaritan jan behar izaten nituen garbantzuena. Aitak Mekola bordako oporrei egiten die arnas, eta Beñatek Iruñeko gari soroei.

Askotan hala uste arren, haurtzaroak ihes egiten ez digun seinale. Haurtzaroa sudur ileetan gelditzen zaigu kateatua.

KOLDO

Koldo Pla institutuko lankidea dut, azken bi urte hauen joanean lagun min egin dudana. Aurreko asteko ostegunean eskutitz bat jaso zuen etxean. Mehatxatu egin dute falangistek, azken urte luze hauetan lurrak ezkutatu duena haizeari oparitu nahian lanean ari delako. 1936ko gerran hil eta lurperatu zituzten desagertuen bila lanean ari da, isilarazitako sufrimenduari oihartzun bideak eraikiz. Familia askok iraganari begietara begiratu diezaiokete egun, Koldori eta Koldoren antzera lanean ari diren lagunei eskerrak.

Lehengo asteko ostiralean elkarretaratze txiki bat egin genuen institutuan ikasleekin batera, Koldori gure babesa adierazteko. Gogorra da 12-13-14-15... gaztetxoei zer gertatzen den adieraztea, ulertzea zaila egiten baitzaie; ulertzea zaila egiten baitzaigu. Isiltasunari Ekaitzek egindako bertso bat kantatu , eta Koldori eskua luzatu genion, gu beti aldamenean izango gaituelako.

Gerra Zibiletik hona

Pasa da hainbat urte,

Zoritxarrez memorian

Dena ez da azukre,

Borondatez jardun zara

Bihotz bete bertute,

Baina askatasunean

Muga jartzen dizute,

Babesik gabe utziko

Zaitugunik ez uste,

Zu mehatxatzean denok

Mehatxatzen gaituzte.

KATU BELTZAK

Irratiak esan duen arte ez naiz konturatu gaur astearteak hamahiru dituela. Une honetan Charles Darwinek botatako (bai, halako esaldi potoloak bota egiten dira, isilean gordetzeko pisu gehiegi dute) esaldi eder baten aurrean nago:

"Matematikaria logela ilun batean dagoen itsua da. Logelan ez dagoen katu beltz bat bilatzen ari da."

Charles Darwin

Gaur inoiz baino gehiago sentitzen naiz matematikari; katu beltzen maitale.

GOZOKIAK IRRIBARREETAN

Irribarre batek 5 gozoki balio ditu. Bost gozokietatik lau oparitu egin dizkidate eta bosgarrenaren bila nabil. Diruz ez dira erosten horrelako gozokiak. Non topa dezaket bosgarren gozokia?


Matematikako azterketa batean proposa nezake problema. Einsteinek ere esan zuen, irudimena jakintza bera baino garrantzitsuagoa dela. Gozokia topatzen lagunduko didazu?

Asteburua gozo-gozo pasa eta ez utzi irribarre egiteari!

KATEKESIA

- Ama, ez dut katekesira joan nahi.
- Joan beharra daukazu.

Atzo Hizkuntza Eskolara bidean ama-alaba batzuei entzun nizkien hitzak. Handik aurrera pentsakor egin nuen hogei minutuko bidea. Alabak katekesira joan nahi ez izateko arrazoiak zerrendatzen saiatu nintzen, zentzuzkoena berari galdetzea izango zen arren. Amak galdetu izan balio sikira.

- Jainkoarengan sinesten ez duelako.
- Elizarengan sinesten ez duelako.
- Oraindik Jainkoarengan sinesten irakatsi ez diotelako.
- Oraindik Jainkoarengan sinesten ikasi ez duelako.
- Sinestea zer den ulertzen ez duelako.
- Jainkoa ikusi nahi eta ikusten ez duelako.
- Eliza baino jolasgune askeagoak nahiago dituelako.
- Beste bi lagunekin zegoen, eta ziur aski haiekin jolasean jarraitu nahi zuelako.



Ni ez nintzen sekula katekesira joan;
ez nien sekula gurasoei katekesira joan nahi ez nuenik esan.
Joan nahi nuenik ere ez.

10 000 METROTAN TXAPELDUN!

Izugarri gustatzen zait telebistaz atletismoko txapelketa nagusiak ikustea. Usain, Bekele, Marta, Isinvayeva... mundialak dira! Matematika ikasgaia atletismoko frogekin parekatuko nuke. Korrika distantzia motzean egin dezakezu (beharko egin, denbora jakin batean ariketa erraldoiak egiteko gai izan behar baduzu), edo joanean luze ibil zaitezke (luze eta zabal). Ikasgelan nahiz etxean nahikoa ariketa egiten ditugu (100 metroko froga egiteko nahi adina prestatzen ditugu ikasleak, edo horretan saiatzen gara behintzat!), baina, hormak zurrunegi finkatzen ditugu, eta matematika hortxe itotzen zaigu, barruan, lau pareten artean. Aurten beraz, distantzia luzeari heldu nahi diot, luze korrika aritzeak norbere jakintza aberasteko aukera ematen duelako. Testu liburuaren mugetatik at, kultura matematikoari ateak zabaldu nahi dizkiogu. Zabaldu dakizun hori lemapean ikasitako kontzeptuen gehigarriak eta bitxikeriak argitaratuko dituzte Batxilergoko ikasleek eurek. Txokoa hortxe egin diot, ezkerraldean, Itakaren atalaren gainaldean. Zapaldu lasai argazkiaren gainean!

Logaritmoak zertarako, e zenbakia, Pitagoras, Urrezko zenbakia... horiek argitaratuko ditugun lehen lanak.

Egin hozka beldurrik gabe, eta aberastu zuk ere gure txokoa, zurea ere senti dezazun!

Gu Bekeleren erritmoan 10 000koa osatzen saiatuko gara, gure bidea egin nahi dugulako.

Gure pausoa jarraitzen ausartuko zara?

ARGIA

Esku ahurra zabaldu eta hormari musuka ari zitzaion argia harrapatzen saiatu zen.

Gaua iritsi zenean ere ez zuen ulertu, argia bera baino azkarragoa zela.

AITAREN BEGIAK

Aitak galdetu zion semeari:

- Nora begira zaude?

- Ez dakit. Non jarri dizkidazu begiak?

Ni B + (Baikorra eta positiboa)

Astelehen gauean negarrez oheratu nintzen, triste, eta une batez malko gorriak isurtzen nituela egin nuen amets lo hartu aurretik. Hiru aldiz odola eman eta bost urtez odola eman gabe egon ondoren, berriro ematen hasteko garaia zela erabaki nuen.

Ilusio handiz hurbildu ginen odol-emaileen zentrora aita, Ekaitz eta hirurok. Astelehenekoa ez zen amaren txanda. Ilusio handiz hurbildu nintzen, batez ere Ekaitzengatik, halakorik egiten zuen lehenengo aldia zelako. Errenteriako Olatz, unibertsitateko ikaskidea, etortzen zitzaidan behin eta berriro burura, eta berarekin lehenengo aldiz odola ematera joan nintzen aldia.

Tentsioa ongi, burdin-maila zer esanik ez, eta medikuaren galdeketa ezezkoz beteta, bai, odola emateko prest nengoen.

Hotzarekin uzkurtu egiten omen dira zainak. Oso-oso zain finak dituzu, erizainak; eta nik irribarre. Oso-oso-oso finak, orratza bera baino finagoak, erizainak. Eta nik irribarre zabalagoa. Irribarreak ezkutatzen omen ditu urduritasuna, beldurra, mina eta tristura. Ezkutatu nahi direnean, noski! Bestela, negar egitea onena. Saiatu, saiatu zen erizaina, bi hoditxo odol ere atera zizkidan, baina, zaina bera ere beldurtu egin zen, nonbait, orratzaren dimentsioekin eta puskatu azkenean. Hurrengoan izango da erizainak, beharbada bero egiten duen egunen batean. Eta nik irribarre. Zer moduz zaude? galdetu zidan erizainak, zorabiatuta? Eta nik ezetz, triste nengoela; ezin izan nion ezkutatu triste nengoela. Aitak eta Ekaitzek nahi bezain azkar bete zituzten euren poltsak; hainbestean!

Zauri txikiak eraginda aterako zitzaidan ubeldua zaintze aldera erizainak ukendu bat eman bitartean, nire hariei lotuta egon zen odol-poltsa hutsa olerki hitzez betetzea izango zela onena otu zitzaidan.

Odolbideek hiru orratz dituzte;

nahiarena,

ezinarena, eta

nahi eta ezinarena.

Niri mingarrienak egin dit

zizt

baina, ez zait odolik atera.

Zer moduz zaude? erizainak berriro; eta nik, ongi. Oraingoan bera izan zen irribarre egin zidana. Odol-zainak hustu ez banituen ere, barrua behintzat hustu nuen, eta ikasi, olerkiak ez direla puskatzen. Asmoak ere ez.