Aste osoa lanean egin ostean, ostiral arratsaldetan
gustura hartzen dut kirola egiteko tartea, mendi buelta bat, korrika saio bat
edo txirrinduan kilometro batzuk. Aldapa pikoren bat eta izerdi parrastada bat,
biak nahasian, biak beharrezko astean zehar lehortutakoak ekinaldi batean
bustitzeko. 25 bat kilometroko itzulia egin nuen bizikleta gainean ostiralean,
Zumarragatik bueltan, Gabiri gainera salto egin eta handik Ormaiztegi pasata
etxera. Azken 5 kilometroak irribarretsu
egin nituen, pentsakor, memoriak iraungitze-datarik ba ote duen neure buruari
galdezka. Ormaiztegi herri gunean izan nuen ezustekoa. Mutil koadrila bat
pasioan, errepide bazterrean. Bakarren batek oihu egin zuen ni bizikleta
gainean aldamenetik pasa nintzenean. Bakarren batek oihu egin zidan: bota
bertsoa! Eta zergatik ukatu, masailak pittin bat gorritu zitzaizkidan, inork
haizeak urratutako gorritasunak zirela pentsa zezakeen, masail gorrien kolorea
memoriak kateatu zidan, ordea. Hamabost urterekin kantatu nuen Azpeitiko
frontoian bat-bateko nire azken bertsoa. Hamabi urte pasa dira ordutik,
bakarren batek, ordea, oraindik ere, bertsoarekin lotzen du Iratiren arrastoa.
Bitxia iruditu zitzaidan pasartea, bitxia iruditzen zait memoriaren
luze-zabalak egunerokoari jaten dizkion pusketak zenbateko azalera estali
dezakeen kalkulatzen jartzea. Hamar urte karratu. Ez asko eta ez gutxi;
besterik gabe, bitxia.
Larunbatean Xabier Leteren
omenez Beasainen eskainitako kontzertuan izan nintzen. Kontzertu batek sor
dezakeen sentimendua handia izan badaiteke, handia izan zen larunbatekoa. Eta
gogoan ate joka arrima daitekeen memoria handia izan badaiteke, handia izan zen
memoria. Bitxia da sei-zazpi urterekin ikasitako kantuak hogei urteren bueltan
nola gogoratzen ditugun. Eñaut Elorrietaren ahots zirrikituetan nahastu nuen
nirea, izarren hautsa egun batean bizigai bilakatu zela nire buruari
errepikatzeko, behin eta bi aldiz. Hamar urteren ondoren, oraindik aitona
Patxiren ahotsa eta aurpegia eta eskua eta itzala izar arteko hauts pinportez
irudika ditzakedala ohartu nintzen. Memoriak ez duela zertan iraungi, baldin
eta orainarekin batera bidea egiten uzten badiogu. Nahi izatea da kontua, behar
izatea. Memoriarik ez duen herria hankamotza dela esanez bukatu zuen aurkezleak
larunbateko emanaldia. Eta herri hankamotzak errenka egiten du bidea, orainean
aurrera doala uste duen arren.
Hamabi urtek izan dezakete bost
zentimetroko luzera, hogei urtek bederatzi zentimetrokoa eta bostehun urtek?
Zenbateko luzera hartzen dute bostehun urtek? Pirinioen bi aldeetako lurrek
adina zentimetro? Bostehun urteko memoriak zenbat zimur ditu aurpegian? Ilea
urdinduta dute mila bostehun eta hamabian Nafarroa zaharrean idatzitako
pasarteek? Amaiurko harriek eta Noaingo zelaiek zenbat egutegi orri irauli
dituzte? Zer zekien Fernandok 2012az? Eta denbora tarte horretan guztian
memoriak zenbat zaldizkoren ondoan egin du trakatan?
Pertsona, herria eta oraina
memoriak bizi du. Denbora trakatan bakoitzean hautseztatu daitekeen bertsoa
baino ez da. Iraganak ordea, ez lioke sekula kantatzeari utzi behar.
Ederra Xabier Lete gogoan, punta-puntako abeslari eta musikariak herriz herri eskaintzen ari diren Sortuko dira besteak ikus-entzunkizuna, eta ederra baita ere zure testuan memoriaraino urratu duzun bidea. Segi bixkor! Ez ahaztu zure irakurleokin gogoratzeaz.
ResponderEliminar